Kayyum nedir sorusunu konuşacağımız yazımıza hoş geldiniz. Bugün sizlerle birlikte adını sıklıkla duyduğumuz kayyum kelimesinin ne anlama geldiği, neleri etkilediği yada değiştirdiği hakkında konuşacağız. Özellikle insanlar, siyasi anlamda yaşanan olaylardan sonra kayyum, KHK gibi birçok isimle karşı karşıya kaldılar. Bunun yanında her ne olursa olsun bazı noktalarda insanların bilgilendirilmeye ihtiyacı olduğunu düşünüyoruz.
Kayyum Nedir?
Kayyum son zamanlarda sıklıkla duyduğumuz bir isim haline geldi. Aslında bir hukuk terimi olan kayyum, diğer bir anlamda yönetmek anlamına gelmektedir. Mal, hizmet ve kişi yönetimi olarak direkt olarak kısa bir tanım yapabiliriz. Kayyum bir vesayet organıdır. Dilerseniz sözü daha fazla uzatmadan yazımızın detaylarını incelemeye başlayalım.
Şirketlerde Kayyum Ataması
Kayyum nedir sorumuzun devamı şirketler olarak ayrılacaktır. Bir şirket düşünelim. Bu şirket, devlet tarafından Türk medeni kanununda belirlenmiş olan gerekçelerle el koymaya yada yönetimde değişiklik yapmaya mahkeme tarafından zorlandırıldığında, şirketi yönetmek için görevlendirilecek yeni bir grup atanması kayyum atamasıdır.
Aslında baktığımız zaman, devletin huzurunu ve düzenini bozan tüm durumlar, değişikliğe ve yeniden düzenlenmeye mecburdur. İnsanlar, kayyum atandı lafını duydukları zaman aslında yeni değişiklikler ve yeni düzenlemeler olarak bunu algılayabilirler.
Şirketlerde Atama
Kayyum nedir, şirketlere atama nedir gelin bir de bunu inceleyelim. Özellikle ayrılmış ve hazırlanmış bir madde bulunmayışı ve Türk Ticaret Kanununda böyle bir yer ayrılmaması, 4721 Türk Medeni Kanunu’nun belirlenmiş yükümlülüklerine göre yapılmaktadır. Kayyum atanan şirketler bu durumda vesayet altına girmiş demektir. Yukarıda da belirttiğimiz gibi mahkeme kararı sonrasında, şirket sahibinin ve ortakların rızası gözetilmeden, belirlenen kuruma kayyum ataması yapılabilir. Yapılan atama sonrasında mahkeme kararı doğrultusunda yeni görevler ve yeni görevlerin süresi de belirlenmektedir.
4721 Maddelerince;
- Yasalarla belirlenmiş önemli suçlar doğrultusunda kayyum ataması gerçekleştirilebilir. Hırsızlık, zimmete para geçirme, kumar, yasadışı ödemeler, vergi kaçakçılığı gibi durumlar göz ardı edilmemektedir.
- Şirketin içinde bulunduğu durumda mal varlıkların korunması, ortakların paylarının göz edilmesi gibi durumlardan ötürü kayyum geciktirmesi yapılabilir.
- Gaipliğe karar verilmesi.
Elbette, şirketlerin herhangi bir durum söz konusu olduğunda itiraz etme hakkı bulunmaktadır. Mahkeme kararı ile kontrol altına alınan bu itiraz, dilendiği taktirde Ret edilebilir. Kişinin tam olarak 7 gün içerisinde bir üst mahkemeye başvurması zorunludur. Aksi taktirde, kendisine verilen itiraz süresi ortadan kalkacaktır.
Kayyum nedir sorusunun devamında ise kontrol mekanizmasının güçlü olduğunu hatırlatmış olalım. Ülkemizde tüm durumlar kanun kontrolleri içerisinde yapılmaktadır. Kimse kanunu çiğneyemez yada karşı gelemez. Tüm bu süreçlerin içerisinde usulsüzlük yapıldığı anlaşılan herhangi bir şirketin kayyum atandıktan sonra sorumluluğu ve yönetimi kendisinden çıkacaktır. Söz konusu şirketin faaliyetlerinin kesileceği ve sürdürülebilirliğinin sona ermesi, mahkeme kararı ile onaylandıktan sonra yapılacak başka bir şey kalmayacaktır. Yukarıda sıraladığımız maddelerde, yapılan usulsüzlüklerin affının olmayacağı ve şirketlerin bu durumda tüm faaliyetlerini eksiksiz bir şekilde tamamlaması son derece önem arz etmektedir. Aksi taktirde derin bir şekilde değişikliğe gidileceği aşikar bir durumdur.
Bunun yanında, atanan kayyum sonrası sadece mahkeme tarafından belirlenmiş yetkiler içerisinde hareket edilmelidir. Harici yapılamaz, dışına çıkılamaz. Aksi taktirde derin bir soruşturma süreci başlayacaktır.
Görevleri Nelerdir?
Dilerseniz bir de görevlerini kontrol edelim. Mahkeme tarafından atanmış olan kayyumun belli başlı sorumlulukları bulunmaktadır. Bunları şu şekilde ele alabiliriz;
- Vessayet makamının talimatlarına aynen uymak zorundadır.
- Belirlenmiş olan mal varlığının yönetimi ve kontrolü düzenli bir şekilde yapılmalıdır. Sadece belirlenmişi yapmak zorundadır, bir üste çıkamaz, bir alta inemez.
- Yetki dışına çıkamaz, çıkması zorunlu olduğu durumda ilgili yerlerden yetki alması gerekmektedir.
